آیا دانشجویان پزشکی مطابق استانداردها آموزش می‌بینند؟

دکتر مجید خادم رضاییان در گفت‌وگو با ایسنا در رابطه با تلاش دانشگاه برای مطابقت آموزش‌ها با استانداردهای روز دنیا، اظهار کرد: مدیریت ارتقاء کیفیت آموزش، به عنوان یکی از مدیریت‌های زیرمجموعه معاونت آموزشی دانشگاه، نقشی حیاتی و محوری در ارتقاء کیفیت آموزش ایفا می‌کند. این مدیریت با توجه به ماهیت رشته‌ها و فارغ‌التحصیلان دانشگاه به طور جامع به این مسئله می‌نگرد.

معاون مرکز مطالعات و توسعه آموزش دانشگاه علوم پزشکی مشهد، خاطرنشان کرد: فارغ‌التحصیلان این دانشگاه، متولیان سلامت جامعه هستند و در کتاب‌های ما ذکر شده است که تنها محور توسعه پایدار کشورها انسان سالم است. بنابراین اگر در نگاه کلان به تمدن‌سازی بنگریم، جامعه ما نیازمند افرادی سالم است.

وی ادامه داد: در این میان رشته‌های مرتبط با علوم پزشکی به ویژه رشته پزشکی به طور مستقیم با این محور تطابق داشته و مسئولیت سنگینی بر عهده دارند؛ زیرا نحوه تدریس استاد به دانشجویان پزشکی، تعیین‌کننده کیفیت پزشکی است که در آینده مسئولیت درمان او و فرزندانش را بر عهده خواهند گرفت.

سخت‌گیری وزارت بهداشت با اعتباربخشی دانشگاه‌ها و بیمارستان‌ها 

خادم رضاییان بیان کرد: به همین دلیل سیستم وزارتخانه سخت‌گیری‌های فراوانی در حفظ کیفیت دارد و ارزشیابی‌های متعددی در سطوح مختلف انجام می‌دهد. در سطح کلان، اعتباربخشی موسسه‌ای به صورت ادواری هر چند سال یک بار انجام می‌شود و کل دانشگاه از نظر شاخص‌های مختلف مورد بررسی قرار می‌گیرد. جدیدترین اعتباربخشی موسسه دانشگاه علوم پزشکی مشهد در سال گذشته انجام شد و با بررسی ۷۵ استاندارد مختلف، دانشگاه موفق به تمدید چهار ساله اعتبار خود شد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد ادامه داد: در سطح پایین‌تر، اعتباربخشی بیمارستانی انجام می‌شود که در آن تیم‌های ارزیاب داخلی و خارجی، فعالیت‌های حوزه آموزشی در بیمارستان‌ها را مورد ارزیابی قرار می‌دهند. مجوز بیمارستان‌ها با رنج‌های مختلف تمدید می‌شود و دانشگاه در این زمینه پیشرفت قابل توجهی داشته است.

معاون مرکز مطالعات و توسعه آموزش دانشگاه علوم پزشکی مشهد توضیح داد: در پایین‌ترین سطح، ارزیابی برنامه یا دوره‌ها انجام می‌شود که به عنوان مثال، ارزیابی دوره پزشکی عمومی دو سال قبل در مشهد انجام شد و نقاط قوت و ضعف مشخص شدند. دانشکده و دانشگاه در تلاش هستند این نقاط ضعف را برطرف کنند تا خروجی فارغ‌التحصیلان، به ایده‌آل‌های مورد وثوق کشور نزدیک‌تر شود. این فرایند در کل کشور در حال انجام است.

خادم رضاییان با بیان اینکه مهم‌ترین کاستی‌ها و مشکل اصلی، افزایش انتظارات در خصوص خروجی‌ها است، گفت: منابع در همه دنیا محدود است و دانشگاه با توجه به شرایط و منابع موجود برنامه‌ریزی می‌کند. اما تغییر این وضعیت و انتظار افزایش خروجی‌ها، چالش‌هایی را ایجاد می‌کند. به عنوان مثال انتظار افزایش ۲۰ درصدی خروجی‌ها در هر سال نه تنها محقق نشد، بلکه از آن نیز فراتر رفت.

افزایش پذیرش دانشجو تهدیدی بر کیفیت آموزش 

وی تصریح کرد: افزایش ظرفیت پذیرش دانشجو در دانشگاه علوم پزشکی مشهد، فشار مضاعفی را بر منابع موجود وارد کرده است. در دوره‌ای حتی فضای کافی برای نشستن دانشجویان در کلاس‌ها وجود نداشت و مدیریت این وضعیت با دشواری انجام می‌شد. این مسئله به ویژه در سه سال اول اجرای طرح افزایش ظرفیت محدود به دانشکده پزشکی بود.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم‌پزشکی با بیان اینکه با ورود دانشجویان به بیمارستان‌ها، چالش‌ها بیشتر نمایان شد، اضافه کرد: اگرچه دانشکده‌ها توسعه یافته و مجتمع شهید خوارزمی افتتاح شده که به بهبود شرایط کمک کرده است، اما سرعت ساخت و تجهیز بیمارستان‌ها و افزایش تعداد اساتید متناسب با افزایش تعداد دانشجویان نبوده است.

خادم رضاییان اظهار کرد: این موضوع دغدغه‌ای را در بدنه وزارت بهداشت ایجاد کرده است مبنی بر اینکه تا چه میزان می‌توان به تعهد به کیفیت فارغ‌التحصیلان پایبند بود. خوشبختانه بازخوردهای ارائه شده منجر به توقف موقت بحث افزایش ظرفیت به مدت سه تا چهار سال شده است.

وی درخصوص استاندارد کشوری برای نسبت استاد به دانشجو، توضیح داد: استاندارد کشوری برای نسبت استاد به دانشجو ۱۰ است، اما در دانشگاه مشهد ۹ است. بدین لحاظ که یک استاد به ازای ۹ دانشجو وجود دارد.

معاون مرکز مطالعات و توسعه آموزش دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه دانشگاه یک روند پایش منظم برای فعالیت‌های گروه‌ها دارد و جلسات منظمی با گروه‌های آموزشی و مسئولان دانشگاه هر دو هفته یک بار برگزار می‌شود، افزود: در این جلسات، مدیر گروه و معاون آموزشی و پژوهشی گروه به طور مستقیم با مسئولین دانشگاه دیدار کرده و مسائل را مطرح می‌کنند.

خادم رضاییان گفت: این امر یک بستر مناسب برای طرح چالش‌ها همچون مشکلات مربوط به کامپیوتر و تجهیزات معمولی تا گران‌قیمت تلقی می‌شود. در این جلسات مسئول حسابداری و مسئول تجهیزات دانشگاه نیز حضور دارند و از منابع دانشگاه آگاه هستند. هدف این است که کمبودی در اجرای برنامه درسی وجود نداشته باشد؛ معمولاً موارد ساده‌تر با بودجه موجود تامین می‌شود، اما موارد بزرگ‌تر نیاز به کمک دارند.

وی با بیان اینکه شروع فناوری با بحران کرونا همراه بود، تصریح کرد: در ایام کرونا آموزش مجازی بسیار پررنگ شد و دانشگاه‌ها توانستند خود را با این فرایند تطبیق دهند. سیاست دانشگاه مشهد بر این است که زیرساخت‌های ایجاد شده در دوران کرونا، مانند تجهیزات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری و توانمندی‌های کسب شده توسط اساتید و دانشجویان همچنان ادامه داشته باشد. دانشگاه به سمت آموزش ترکیبی اعم از حضوری و مجازی حرکت می‌کند و مصوبات متعددی در این خصوص دارد.

تلاش برای استفاده از ظرفیت هوش مصنوعی در آموزش 

خادم رضاییان با اشاره به اینکه دانشگاه مشهد قطب تکنولوژی آموزش علوم پزشکی کشور و متولی حوزه هوش مصنوعی و رباتیک است، گفت: تلاش می‌شود با کمک همه معاونت‌های دانشگاه، از ظرفیت‌های هوش مصنوعی برای ارتقا کیفیت آموزش استفاده شود. امروزه دانشجویان از هوش مصنوعی برای یادگیری بهتر استفاده می‌کنند و آموزش تطبیقی رونق می‌گیرد. محتوا باید به گونه‌ای آماده شود که با ویژگی‌های شخصی دانشجویان سازگار باشد تا بهتر درک کنند.

وی ضمن اشاره به اینکه در فرآیند یادگیری، چهار سبک یادگیری متمایز وجود دارد، اضافه کرد: برخی افراد دارای سبک یادگیری شنیداری هستند، به این معنا که ارائه تصاویر یا توضیحات کتبی برای آن‌ها مؤثر نیست. به طور مثال در دروس آناتومی مشاهده مستقیم تصاویر برای این دسته از افراد ضروری است.

خادم رضاییان اظهار کرد: به نظر می‌رسد هوش مصنوعی می‌تواند با شخصی سازی محتوا برای دانشجویان با سبک‌های یادگیری متفاوت، مزایای ویژه‌ای در آموزش دانشگاهی ایجاد کند.

سپس حسن قوامی با اشاره به ارزشیابی آموزشی، اظهار کرد: در حالی که آیین‌نامه‌های آموزشی بر ارزیابی مستمر در طول ترم و برگزاری آزمون پایانی تأکید دارند، حجم بالا دانشجویان در برخی مقاطع به‌ویژه در کلاس‌های بزرگ، امکان اجرای این روش‌ها را با چالش مواجه کرده است. این مسئله به‌ویژه در مقایسه با مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری که تعداد دانشجویان کمتر است، برجسته‌تر می‌شود.

مدیر امور آموزشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، ادامه داد: نظام ارزیابی کنونی در دانشگاه‌ها، به‌خصوص در مقاطع با تعداد دانشجوی زیاد از دقت لازم برخوردار نیست و بیشتر بر یک امتحان پایانی متکی است. این در حالی است که در برخی رشته‌ها مانند پزشکی ارزیابی‌ها در مراحل مختلف تحصیلی انجام می‌شود، اما همچنان با ایده‌آل‌های آیین‌نامه‌ای فاصله دارد.
 

انتهای پیام