باستان‌شناسان شهری پنهان از تمدن مایا را در دل جنگل‌های مکزیک کشف کردند

لوک آلد توماس، دانشجوی دکتری در دانشگاه تولین که شهر پنهان را در تصاویر هوایی شناسایی کرد، می‌گوید: «اگر بنا بر این بود که تمام ویژگی‌های شهر کلاسیک مایایی را برای بازی ویدیویی طراحی کنید، شبیه همین شهر کشف‌شده می‌شد. این مکان دارای اهرام معبدی، مجموعه‌ی کاخی، میدان‌های بزرگ عمومی، مخازن آب، سدها و جاده‌ی تشریفاتی وسیعی است که مجموعه‌های مختلف را در بالای تپه‌ها، به هم متصل می‌کند.»

همچنین، آلد توماس می‌افزاید باستان‌شناسان بقایای ساختمان‌های مسکونی، تراس‌ها، دیوارهای کشاورزی، باغ‌ها، تپه‌های تثبیت‌شده و دیگر نشانه‌های فعالیت انسانی را نیز کشف کردند. در دیگر مکان‌های شناسایی‌شده توسط گروه، فروچاله‌ای عمیق با شبکه‌ای از غارهای فروریخته و در مجاورت آن، مجموعه‌ای معماری محصور با خندقی به شکل صلیب، یافت شد.

آلد توماس می‌گوید: «این بازنمایی متعارف غاری از هنر آمریکای میانه است که به دوران آغاز هنر در این سرزمین بازمی‌گردد. نمی‌توانم چیزی از آن بسازم به جز توصیف. قدمتش نامشخص اما در واقع عجیب و غریب است.»

اگرچه خرابه‌های باستانی برای باستان‌شناسان ناشناخته بود، برخی کشاورزان دوس لاگوناس از وجود آن‌ها آگاه بودند. آلد توماس می‌گوید کشف این شهر صرفاً از سر تصادف نبود، بلکه با «ترکیبی از عزم و شانس» محقق شد.

آلد توماس می‌گوید: «جستجو در اینترنت را شروع کردم و به این فکر افتادم که آیا می‌توانم مجموعه‌ی دیگری از لیدار هوابرد مشابه را پیدا کنم یا خیر. در نهایت یکی پیدا شد.» سپس، او با بررسی داده‌های لیدار که حدود یک دهه پیش توسط گروهی از بوم‌شناس‌ها برای نقشه‌برداری از جنگل‌های مکزیک جمع‌آوری شده بود، موفق به مشاهده‌ی «شهر بزرگ مایایی باستانی» شد. بوم‌شناس‌ها «فقط به درختانی که این شهر را پوشانده بودند توجه داشتند، نه خود شهر.»

آلد توماس و همکارانش که یافته‌های خود درباره کشف شهر باستانی مایا را در مجله Antiquity منتشر کرده‌اند، این شهر را به نام تالاب نزدیکش، «والریانا» نام‌گذاری کرده‌اند. گروه برآورد می‌کند که جمعیت این شهر در زمان اوج، به حدود ۵۰ هزار نفر می‌رسیده و احتمالاً در اواخر دوره تمدن مایا، بین سال‌های ۷۵۰ تا ۸۵۰ میلادی، رونق بسیاری داشته است.