در دانشگاه‌ها چند واحد درس سواد رسانه‌ای ارائه شود

رضا عابدی گناباد در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به تاکیدات رهبری مبنی بر لزوم مقابله با تهدیدات رسانه‌ای دشمن، اظهار کرد: نکته‌ای که در حوزه عملیات روانی و رسانه‌ای اهمیت دارد، این است که دشمن به طور مداوم بر روی باورها و اعتقادات مردم کار می‌کند و هدفش روایت‌سازی برای ارائه یک روایت هژمونیک از وقایع به افکار عمومی است. رسانه‌های رقیب و معاند، به ویژه رسانه‌های ماهواره‌ای، در این راستا فعال هستند و اگر رسانه‌های داخلی ما به موقع و هوشمندانه عمل نکنند، ممکن است این روایت‌ها به عنوان روایت برتر به مخاطبان القا شود.

وی افزود: لذا رسانه‌های ما باید در عرصه اطلاع‌رسانی بسیار فعال باشند. در مواقعی که اتفاقات و حوادثی در کشور رخ می‌دهد، عدم اطلاع‌رسانی یا سکوت رسانه‌ها، زمینه را برای روایت‌سازی رسانه‌های معاند فراهم می‌کند. این در حالی است که روایت‌سازی باید بر مبنای واقعیت‌ها و حقایق باشد. متأسفانه برخی محافظه‌کاری‌ها و حساسیت‌ها در کشور می‌تواند باعث کندی جریان اطلاع‌رسانی در رسانه‌های رسمی شود. به همین دلیل، رسانه‌های غیررسمی و سایت‌های خبری می‌توانند در این زمینه به عنوان مکمل عمل کنند و در مواردی که رسانه‌های رسمی قادر به اطلاع‌رسانی سریع نیستند، به کمک بیایند.

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی نیشابور اضافه کرد: علاوه بر این، در فضای مجازی نیز گروه‌های انقلابی و دغدغه‌مند می‌توانند نقش مؤثری در مقابله با روایت‌سازی غلط دشمن ایفا کنند. این افراد باید با افزایش سواد رسانه‌ای و بصیرت خود، از جوسازی‌ها و فتنه‌های رسانه‌ای جلوگیری کرده و به تقویت روایت‌های صحیح کمک کنند. در نهایت، همکاری میان رسانه‌های رسمی، نیمه‌رسمی و فعالان فضای مجازی می‌تواند به شکل‌گیری یک جبهه قوی در برابر روایت‌سازی معاندین و تقویت هویت ملی و فرهنگی کمک کند.

عابدی گناباد یکی از آسیب‌های جدی در کشور را ضعف در سواد رسانه‌ای دانست و عنوان کرد: بخشی از جامعه ما تصور می‌کنند که هر مطلبی که در رسانه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام، توییتر، تلگرام یا ایتا منتشر می‌شود، حقیقت دارد. به عنوان مثال، بارها شنیده‌ام که فردی می‌گوید «فلانی به فلان‌جا مهاجرت کرده» و وقتی می‌پرسم چرا، پاسخ می‌دهد «در اینستاگرام گفته‌اند». این موضوع به وضوح نشان‌دهنده کمبود سواد رسانه‌ای در جامعه ماست.

وی ادامه داد: ضروری است که در دانشگاه‌ها، چند واحد درسی تحت عنوان سواد رسانه‌ای به عنوان دروس عمومی ارائه شود تا نسل جوان با تکنیک‌های عملیات روانی و چالش‌های موجود در این حوزه آشنا شوند. همچنین نیاز است که بر روی اساتید نیز کار بیشتری انجام شود، چون متأسفانه برخی از آنان نیز منابع فکری خود را از رسانه‌های معاند می‌گیرند. باید تلاش کنیم تا ذهنیت این اساتید تغییر کند و آنان نیز با بصیرت و آگاهی بیشتری در این زمینه فعالیت و روایت‌های واقعی و صحیح رسانه‌ها را درک کنند.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه هیچ کشوری در دنیا به اندازه ایران تحت حملات عملیات روانی و جنگ نرم‌ قرار نگرفته است، اظهار کرد: غرب به دلیل اختلافات سیاسی و ایدئولوژیک عمیق با ایران، به طور خاص بر روی کشور ما متمرکز شده است. ممکن است با کشورهایی مانند عربستان، روسیه، کره شمالی، چین و ونزوئلا نیز اختلافاتی داشته باشد، اما شدت هجومی که به ایران می‌شود، بی‌نظیر است. این موضوع به وضوح در منابع مالی و تبلیغاتی که علیه ایران صرف می‌شود، مشهود است.

عابدی گناباد افزود: به عنوان مثال، در دوره‌های اخیر بودجه‌های برخی از چهره‌های رسانه‌ای وابسته به اتاق‌های فکر عملیات روانی در آمریکا کاهش یافته است. این نشان‌دهنده تغییر جهت‌گیری‌ها و کاهش قدرت فتنه‌گری در سال‌های گذشته است. برخی کشورها، مانند روسیه و چین، در مقابله با این نوع هجمه‌ها تجربیات موفقی کسب کرده‌اند، اما حجم تهاجماتی که علیه ایران انجام می‌شود قابل مقایسه با هیچ کدام از این کشورها نیست. این امر ناشی از تضاد مبنایی میان انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی با غرب است، که فراتر از مسائل سیاسی و ساختاری ساده است.

وی با بیان اینکه مخاطب اصلی جنگ نرم دشمن، جوانان دانشگاهی هستند، تصریح کرد: افرادی بین ۱۸ تا ۴۰ سال می‌توانند نقش کلیدی در تحقق اهداف دشمن ایفا کنند. دشمن به خوبی می‌داند که با تأثیرگذاری بر این نسل، می‌تواند نقشه‌هایش را برای ۲۰ یا ۳۰ سال آینده پیش ببرد. به همین دلیل، کمتر بر روی افراد ۵۰ یا ۶۰ ساله تمرکز می‌کند، زیرا این افراد دیگر آن تحرک اجتماعی و تأثیرگذاری لازم را ندارند و شخصیت‌شان به شکل‌گیری رسیده است. حتی اگر بر این افراد تأثیر بگذارد، خروجی آن به مدت پنج یا ۱۰ سال محدود خواهد بود.

عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد نیشابور ادامه داد: در مقابل، تأثیرگذاری بر جوانان نه تنها می‌تواند اهداف دشمن را در حوزه‌های رسانه‌ای به پیش ببرد، بلکه می‌تواند به مدت طولانی‌تری ادامه یابد. بنابراین آموزش، افشاگری و روشنگری در مورد طراحی‌های دشمن در حوزه رسانه‌ای باید به شدت مورد توجه قرار گیرد. علاوه بر این، چهره‌های مؤثر در رسانه که می‌توانند به این هدف کمک کنند، باید تشویق شوند تا دیگران نیز بتوانند راه آن‌ها را ادامه دهند.

عابدی گناباد با بیان اینکه متأسفانه هنوز در زمینه مرجع‌سازی رسانه‌ای برای برخی نیروهای انقلابی با چالش‌هایی مواجه هستیم، گفت: بهتر است جوانانی که در حوزه‌های مختلف تخصص دارند، از جمله سیاست خارجی، اقتصاد و فرهنگ، در عرصه رسانه‌ای تجهیز شوند و میدان‌داری کنند. این افراد می‌توانند با توانمندی‌های خود در برابر هجمه‌های دشمن ایستادگی و به‌عنوان الگوهایی برای سایر جوانان عمل کنند.

وی با بیان اینکه رسانه‌ها می‌توانند نقش مهمی در تقویت هویت ملی و فرهنگی در برابر تهدیدات نرم‌افزاری ایفا کنند، خاطرنشان کرد: یکی از راه‌های مؤثر در این زمینه، طراحی و تولید برنامه‌های فاخر در حوزه‌های مختلف مانند فیلم، سریال و مستند است. به‌عنوان مثال، ترکیه در این راستا با تمرکز بر نوعثمان‌گرایی و نفوذ نرم، موفقیت‌های چشمگیری کسب کرده است. ما نیز می‌توانیم با ساخت و پخش سریال‌های قوی و باکیفیت، به تقویت هویت ملی و بحث‌های مرتبط با منافع و اقتدار ملی بپردازیم. این نوع برنامه‌ها نه‌تنها می‌تواند به ترویج ارزش‌ها و سنت‌های فرهنگی کمک کند، بلکه می‌تواند تأثیر مثبتی بر افکار عمومی و احساس تعلق به جامعه داشته باشد. به این ترتیب، رسانه‌ها به عنوان ابزاری مؤثر در مقابله با چالش‌های هویتی عمل خواهند کرد.

انتهای پیام