فوران‌های عظیم آتشفشانی برای کشتن دایناسورها کافی نبود

چه چیزی دایناسورها را کشت؟ برای بسیاری، موضوع این حل شده است و دهانه‌ی بزرگی در مکزیک وجود دارد که به عنوان مدرک عمل می‌کند. با‌این‌حال، اقلیتی از کارشناسان متقاعد نشده‌‌اند و در عوض استدلال می‌کنند که برخورد شهاب‌سنگ چیکسلوب صرفاً پایانی غم‌انگیز برای انقراضی از قبل آغازشده، محسوب می‌شد و آن انقراض نتیجه‌ی یک دوره‌ی به‌ظاهر بی‌پایان از فوران‌های آتشفشانی عظیم در منطقه‌ی مرکزی هند امروزی بود.

بااین‌حال، مقاله‌ی جدیدی از دانشمندان دانشگاه اوترخت و دانشگاه منچستر ادعا می‌کند که فرضیه‌ی آتشفشان را قاطعانه رد کرده است. محققان با تحلیل لیپیدهای موجود در پوده‌های فسیلی باستانی از پیرامید بیوت، داکوتای شمالی، وست بیجو و کلرادو، توانستند میانگین دمای سالانه‌ی هوا در دوره‌ی منتهی به مرز کرتاسه–پالئوژن را بازسازی کنند؛ یعنی نقطه‌ای که دوره‌ی کرتاسه به پایان رسید و پالئوژن آغاز شد.

آنچه محققان یافتند برای بازنویسی داستان آخرین روزهای دایناسورها زیاد کافی نبود. محققان شواهدی از یک رویداد سرمایشی که قبلاً ناشناخته بود، یافتند که در آن جهان بین دو تا پنج درجه سانتی‌گراد در یک دوره‌ی بیش از ۱۰هزار سال سردتر شد. این اتفاق احتمالاً به دلیل فعالیت آتشفشانی بوده است که جدول زمانی آن را تایید می‌کند؛ اما تیم استدلال می‌کند که برای نابودی دایناسورها خیلی زود بود.

اوکانر گفت: «فوران‌های آتشفشانی و انتشار دی‌اکسیدکربن و گوگرد مرتبط با آن می‌توانست پیامدهای شدیدی برای زندگی روی زمین داشته باشد. اما این وقایع هزاره‌ها قبل از برخورد شهاب‌سنگ اتفاق افتاده و احتمالاً نقش کوچکی در انقراض دایناسورها داشته است.»

مهم‌تر از همه، تیم تحقیقاتی متوجه شد که دمای هوا مدت‌ها پیش از برخورد شهاب‌سنگ، تقریباً به حالت قبل از فوران آتشفشان‌ها، یعنی حدود ۲۰هزار سال قبل‌ بازگشته بود. این یافته بدین معنا نیست که فوران‌های آتشفشانی هیچ تاثیری نداشتند؛ چرا که فوران‌ها حدود ۸۰۰هزار سال طول کشیدند و ۱٫۳ میلیون کیلومتر مکعب بازالت به جا گذاشتند. بنابراین، تصور اثرگذاری فوران‌های آتشفشانی بر اقلیم، چندان دور از ذهن نیست.

بااین‌حال تیم تحقیقاتی نتیجه گرفت که تأثیرات فوران‌های آتشفشانی به هیچ‌وجه از نوعی نبودند که بتوانند باعث انقراض جمعی دایناسورها شوند. رودری جرت، مدرس زمین‌شناسی در دانشگاه منچستر و یکی از نویسندگان مقاله، گفت: «در مقایسه [با اثرات کم آتشفشان‌ها]، برخورد شهاب‌سنگ، زنجیره‌ای از بلایای طبیعی را ایجاد کرد، از جمله آتش‌سوزی‌های عظیم، زلزله‌ها، سونامی‌ها و یک زمستان برخوردی که نور خورشید را مسدود و اکوسیستم‌ها را ویران کرد.» او افزود: «ما معتقدیم که این شهاب‌سنگ بود که در نهایت ضربه‌ی مرگبار را وارد کرد.»

مقاله در مجله‌ی ساینس ادونسز منتشر شده است.