قتل‌عام وحشتاک یک‌میلیون انسان / نتایج یک نسل‌کشی سیاه

غزال زیاری: کلیسای Ntarama در نزدیکی پایتخت رواندا، یک کلیسای معمولی نیست. در بدو ورود به آن با لباس‌های آغشته به خونی که به دیوارها آویزان است روبرو می‌شوید و در ویترینی شیشه‌ای صدها جمجمه انسان به چشم می‌خورد که در داخل برخی از این جمجمه‌ها هنوز سلاح‌های زنگ‌زده دیده می‌شود.

این کلیسا محل انجام یکی از قتل‌عام‌هایی است که در جریان نسل‌کشی سال ۱۹۹۴ در رواندا علیه توتسی‌ها که یکی از بدترین نسل‌کشی‌ها در اواخر قرن بیستم به شمار می‌رود، مورد استفاده قرار گرفته بود. در آن سال و در طول ۱۰۰ روز، اعضای قوم هوتو حدود ۸۰۰ هزار تا یک میلیون توتسی را به قتل رساندند.

سی‌امین سالگرد نسل‌کشی رواندا

درسال ۲۰۲۴، رواندا به مناسبت سی سالگی این جنایت، مراسم بزرگداشتی را برگزار کرد. در حال حاضر نسل‌کشی یکی از بحث‌برانگیزترین سوژه‌های مطالعاتی است که محققان، از علوم اجتماعی و سیاسی گرفته تا متخصصان سلامت روان، ژنتیک و اعصاب‌شناسی بررسی‌های عمیقی را درباره این رویداد انجام داده‌اند.

این بررسی با توجه به بحران‌های خشونت‌آمیز در بخش‌های مختلف جهان، مثل اوکراین، غزه، سودان و کنگو اهمیت زیادی دارد. برخی از این خشونت‌ها ویژگی‌های مشابهی دارند و تحقیق درباره جنایاتی مثل نسل‌کشی رواندا به رویکردهای بلندمدت در درمان مفید خواهد بود. با وجود سختی‌های این مطالعه، محققان معتقدند که در جهت توسعه نظریه نسل‌کشی، به دنبال دلایلی هستند که به خشونت توده‌ای دامن می زند.

بررسی ابعاد نسل کشی

تحقیقات درباره نسل‌کشی رواندا نیز بلافاصله آغاز نشد و ۱۰ تا ۱۵ سال از این اتفاق گذشته بود که محققان به بررسی این موضوع پرداختند و براین باورند که نباید دراین ماجرا نقش استعمار را در رواندا فراموش کرد.

یکی از مباحث مورد بررسی، سلامت روان است. محققان در سه دهه گذشته، آسیب‌های اولیه و بهبود آهسته بازماندگان و فرزندانشان را که بسیاری از آنها مستعد آسیب مجدد هستند، به ثبت رسانده‌اند و دولت رواندا به اجبار خدمات بهداشت روانی ایجاد کرده است. بعد از آن وقایع، ۹۶% مردم رواندا اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) را در نتیجه خشونت شدید تجربه کردند.

نکته ترسناک اینجا بود که در سال ۱۹۹۴ تنها یک روانپزشک در رواندا زندگی می‌کرد که در آن زمان در سوئیس بود و اکثر اعضای خانواده‌اش را در خشونت از دست داد. او بلافاصله به رواندا بازگشت و در تنها بیمارستان روانی این کشور کارش را آغاز کرد و شروع به تعلیم دیگر پزشکان نمود.

گرچه مشاوره، درمان‌شناختی رفتاری و دارو دراین کشور ادامه دارد؛ ولی افراد هنوز زخم‌های ذهنی بزرگی از تجربیات تلخشان دارند. در جامع‌ترین نظرسنجی رواندا در سال ۲۰۱۸، حدود ۲۸ درصد از بازماندگان نسل‌کشی علائم PTSD را گزارش کردند.

برای مطالعه متن کامل این مقاله، اینجا کلیک کنید.

۵۸۳۲۱