چوگان، بازی‌ای که فرهنگ ایران را روایت می‌کند

به گزارش ایسنا، بازی چوگان یکی از کهن‌ترین بازی‌های ایرانی است که قدمت آن به بیش از دو هزار سال می‌رسد. این بازی نه تنها به‌عنوان یک سرگرمی بلکه به‌عنوان بخشی از فرهنگ و هویت ایرانیان شناخته شده است. میراث فرهنگی ناملموس شامل عناصری از فرهنگ است که مادی نیستند و از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شوند؛ چوگان نمونه‌ای از این میراث است که در گذر زمان، نقشی عمیق در زندگی ایرانیان ایفا کرده است. اهمیت این بازی نه تنها در ارزش تاریخی و ورزشی آن بلکه در ارتباط نزدیک آن با آداب، رسوم و هویت مردمی است که نسل به نسل حفظ شده‌اند.

ایران، به دلیل گستردگی جغرافیایی و تنوع فرهنگی خود، بستر مناسبی برای توسعه بازی‌های بومی و محلی بوده است. این بازی‌ها ریشه در فرهنگ مناطق مختلف داشته و به‌طور طبیعی با شرایط محیطی و اجتماعی هر منطقه سازگار شده‌اند. چوگان نیز به دلیل جذابیت و پیچیدگی خود، توانسته است در طول تاریخ به یکی از نمادهای ملی تبدیل شود. بررسی بازی چوگان به ما کمک می‌کند تا بفهمیم چگونه یک بازی ورزشی ساده می‌تواند به عنصری فرهنگی و هویت‌بخش تبدیل شود که زندگی اجتماعی، فرهنگی و حتی سیاسی مردم را تحت تأثیر قرار دهد.

عباسعلی رضائی‌نیا، استادیار گروه باستان‌شناسی دانشگاه کاشان، با همکاری پژوهشگران دانشگاه هنر اصفهان، تحقیقی در خصوص این بازی کهن انجام داده است. در این پژوهش، تلاش شده تا به نقش چوگان به‌عنوان یک عنصر هویت‌بخش در فرهنگ ایرانی پرداخته شود. بررسی بازی چوگان از این منظر که چگونه از یک بازی اشرافی به یک سنت مردمی تبدیل شده، محور اصلی این پژوهش بوده است.

این پژوهش به روش توصیفی و تحلیلی انجام شده است. محققان با بررسی منابع مختلف، ابتدا جای‌نام‌هایی را که با چوگان مرتبط بوده‌اند شناسایی کرده‌اند. سپس، شواهدی از بازی چوگان در مناطق مختلف ایران و در میان بازی‌های بومی و محلی جمع‌آوری شده است. در ادامه، شباهت‌ها و تفاوت‌های این بازی در میان مناطق مختلف ایران مورد توجه قرار گرفته و ابعاد فرهنگی و اجتماعی آن تحلیل شده است.

نتایج این پژوهش نشان می‌دهند که چوگان نه تنها بازی‌ای مختص اشراف و بزرگان بوده، بلکه در میان مردم عادی نیز رواج داشته است. یازده جای‌نام مرتبط با چوگان در مناطق مختلف ایران و برگزاری این بازی به دو شیوه سواره و پیاده، نشان از پیوند عمیق این بازی با زندگی مردم عادی دارد.

بازی چوگان به‌عنوان یک عنصر فرهنگی، نقش مؤثری در حیات اجتماعی و فرهنگی مردم ایران داشته و بازتابی از نگرش و سبک زندگی ایرانیان بوده است.

علاوه بر این، یافته‌ها نشان می‌دهند که چوگان تنها یک بازی ورزشی نیست، بلکه نمادی از روحیه جوانمردی و همبستگی اجتماعی است. این بازی در طول تاریخ، علاوه بر سرگرمی، به تقویت هویت فرهنگی و اجتماعی ایرانیان کمک کرده و موجب انتقال ارزش‌های اخلاقی و اجتماعی از نسلی به نسل دیگر شده است.

چوگان بخشی از میراث فرهنگی ناملموس ایران است که در ابعاد مختلف زندگی ایرانیان تأثیرگذار بوده است. از تأثیر این بازی در اشعار و داستان‌های کهن گرفته تا نقشش در مراسم و جشن‌های اجتماعی، نشان می‌دهد که چوگان چیزی فراتر از یک بازی است. این بازی، هم در شکل سواره و هم در شکل پیاده، به‌طور گسترده در میان مردم ایران رواج داشته و توانسته است نقش پررنگی در فرهنگ و هویت ایرانیان ایفا کند.

یافته‌های این پژوهش علمی جالب توجه در فصلنامه «پژوهش‌های ایران‌شناسی» وابسته به دانشگاه تهران منتشر شده اند. انتشار این پژوهش نشان‌دهنده اهمیت و جایگاه ویژه این بازی کهن در تاریخ و فرهنگ ایرانی است و نقش دانشگاه‌ها در مستندسازی و حفظ میراث فرهنگی ناملموس ایران را برجسته می‌کند.

انتهای پیام