چرا گربه‌ها در کف پنجه‌های خود «پاستیل» دارند؟

ویژگی‌های خاص گربه‌ها، از بینی‌های کوچک تا دم‌های پشمالو، جذابیت‌های بسیاری دارد. اما یکی از دوست‌داشتنی‌ترین ویژگی‌های ظاهری آن‌ها برای بسیاری از علاقه‌مندان، «لوب‌های پنجه» است؛ همان بالشتک‌های گرد و نرمی که کف پاهایشان قرار دارند و در اصطلاح علمی «پینه‌های انگشت» نامیده می‌شوند.

پینه‌های انگشت گربه‌ها که به پانرمه هم معروف هستند، به دلیل شباهت به دانه‌های لوبیا، نام غیررسمی لوب‌های پنجه را گرفته‌اند و حتی گاهی از آن‌ها به‌عنوان «پاستیل» هم یاد می‌شود. علاقه به این بخش از بدن گربه‌ها به حدی زیاد است که روزانه، هزاران ویدیوی بامزه از آن‌ها در اینترنت منتشر می‌شود.

اما چرا گربه‌ها در پنجه‌هایشان لوب‌های پنجه دارند؟ پاسخ این پرسش در میلیون‌ها سال تکامل نهفته است.

جاناتان لوسوس، زیست‌شناس تکاملی از دانشگاه واشنگتن در سنت‌لوئیس و نویسنده‌ی کتاب «میو گربه: چگونه گربه‌ها از ساوانا به مبل خانه‌ی شما رسیدند» می‌گوید پرسش اصلی، این است که چرا بیشتر حیوانات گوشت‌خوار، از جمله سگ‌ها، گرگ‌ها، خرس‌ها، راکون‌ها و حتی سمورهای آبی، دارای چنین بخش‌های نرمی در پنجه‌هایشان هستند.

پژوهش‌های علمی نشان می‌دهند که پینه‌های انگشت احتمالاً حدود ۵۰ میلیون سال پیش، در ابتدای ظهور نخستین گونه‌های گوشتخوار، تکامل یافته‌اند. لوسوس توضیح می‌دهد: «این ویژگی میلیون‌ها سال قدمت دارد و به نظر می‌رسد همه‌ی حیواناتی که آن را حفظ کرده‌اند، از آن برای هدفی مشابه استفاده می‌کنند.»

نقش پاستیل‌های نرم در زندگی گربه‌ها و دیگر گوشتخواران دارای اهمیت بسیاری است. این بخش به آن‌ها کمک می‌کنند که سریع بدوند، بپرند و در زمان فرود آمدن، فشار ناشی از برخورد را جذب کنند. مهم‌ترین ویژگی آن‌ها، همانند کمک‌فنر در خودروها، کاهش ضربه است. این ویژگی یکی از دلایلی است که گربه‌ها را قادر می‌سازد تا از ارتفاع‌های چشمگیر سقوط کنند و بدون آسیب جدی، فرود بیایند.

ساختار داخلی بالشتک‌های کوچک از بافت چربی تشکیل شده که با رشته‌های کلاژن تقویت شده است. این ترکیب به آن‌ها خاصیت ارتجاعی و نرمی می‌بخشد و در زمان فرود آمدن، فشار را جذب می‌کند. بررسی‌های علمی پانرمه‌های پنجه‌ی گربه‌های خانگی، نشان داده‌اند ساختار نرم کف پنجه‌ها، با فشرده‌شدن سفت‌تر می‌شود و این ویژگی نیز به کاهش ضربه و توزیع فشار کمک می‌کند.

در بررسی‌های دقیق‌تر، دانشمندان کشف کرده‌اند که درون بالشتک‌ها، حفره‌های کوچک پر از چربی وجود دارد که مانند لایه‌ی جاذب انرژی به‌کار می‌آیند و از بی‌ثباتی و لغزش در زمان فرود جلوگیری می‌کنند.